🪔 दिवाळी : परंपरेचा प्रकाश आणि बदलत्या काळाची झळाळी

(संपादक:-नितीनभाऊ झिंजाडे,🚩रियल न्यूज नेटवर्क्स🔥)

दिवाळी विशेष लेख...

🪔 दिवाळी : परंपरेचा प्रकाश आणि बदलत्या काळाची झळाळी

✨ प्रकाश, श्रद्धा आणि संस्कृतीचा उत्सव

        भारताच्या सणपरंपरांमध्ये दिवाळीचा सण हा सर्वाधिक तेजस्वी आणि आनंददायी मानला जातो. अंधारावर प्रकाशाचा, असत्यावर सत्याचा आणि अन्यायावर न्यायाचा विजय साजरा करणारा हा उत्सव केवळ धार्मिकच नाही, तर सामाजिक आणि सांस्कृतिक एकतेचा संदेश देणारा आहे.

🪔 दिवाळीचे प्रमुख दिवस आणि त्यामागील अर्थ

💥धनत्रयोदशी: आरोग्यदेव धन्वंतरी समुद्रातून अमृतकुंभ घेऊन प्रकट झाल्याने हा दिवस धन, आरोग्य आणि समृद्धीचे प्रतीक मानला जातो. व्यापारी नवीन वस्तू किंवा सुवर्ण खरेदी करून वर्षअखेरचा हिशोब बंद करतात.

💥नरक चतुर्दशी: भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुराचा वध करून धर्माचा विजय घडवून आणल्याची श्रद्धा. या दिवशी अभ्यंग स्नान, उटणे आणि दिव्यांच्या प्रकाशाने घर उजळवले जाते.

💥लक्ष्मीपूजन: श्रीरामांनी अयोध्येत परतल्याच्या स्मरणार्थ दिव्यांनी साजरा केलेला दिवस म्हणजे मुख्य दिवाळी. लक्ष्मी, कुबेर आणि गणेशपूजनाद्वारे संपत्ती आणि सौख्याची प्रार्थना केली जाते.

💥दिवाळी पाडवा(बलिप्रतिपदा): राजा बळी व विष्णू यांची कथा या दिवसाशी जोडलेली आहे. व्यापाऱ्यांसाठी नवीन वर्षाची सुरुवात, तसेच पती-पत्नीच्या नात्याचा सन्मानाचा दिवस.

💥भाऊबीज: भावंडांच्या प्रेमाचे प्रतीक असलेला दिवस — बहिण भावाला आरती करून दीर्घायुष्याची प्रार्थना करते.

🌏 भारतातील विविधतेतील दिवाळी

🔥उत्तर भारत: श्रीरामाच्या अयोध्येत परतण्याचे प्रतीक म्हणून लाखो दिव्यांनी शहर उजळते.

🔥महाराष्ट्र: अभ्यंग स्नान, फराळ आणि ओवाळणी यांना विशेष महत्त्व.

🔥गुजरात: व्यापाऱ्यांचे नवीन वर्ष आणि लक्ष्मीपूजनाचा मोठा सोहळा.

🔥दक्षिण भारत: नरक चतुर्दशीला प्रमुख स्थान; सकाळी तेलस्नान व दीपप्रज्वलन.

🔥बंगाल: देवी कालीची पूजा, तर गोव्यात नरकासुर फोड परंपरेने साजरी दिवाळी.

💭 बदलत्या काळातील दिवाळीचे स्वरूप

     दिवाळी आज फक्त धार्मिक उत्सव न राहता आर्थिक आणि सामाजिक परिवर्तनाचे प्रतीक झाली आहे.

उपभोगवादाचा वाढता प्रभाव: ऑनलाइन खरेदी, ब्रँडेड भेटवस्तू आणि भडक सजावट वाढली आहे.

पर्यावरणपूरक विचार: फटाक्यांचा वापर कमी करून “ग्रीन दिवाळी”चा संदेश दिला जातो.

सामाजिक जाणीव: अनेक तरुण गरजूंच्या सोबत दिवाळी साजरी करून आनंद वाटतात.

सांस्कृतिक पुनरुज्जीवन: मातीचे दिवे, घरगुती फराळ, पारंपरिक कपडे पुन्हा लोकप्रिय होत आहेत.

भावनिक दुरावा: मोबाईल शुभेच्छा वाढल्या, पण प्रत्यक्ष भेटींचं प्रमाण घटलं, हा बदल लक्षवेधी आहे.

 एकूणच दिवाळीचा खरा अर्थ म्हणजे — अंधारातून प्रकाशाकडे वाटचाल.

तो प्रकाश फक्त दिव्यांचा नसून, आपल्या विचारांचा आणि कृतींचाही असावा.परंपरा जपून, पर्यावरणाचे भान ठेवून आणि समाजात आनंद वाटून साजरी केलेली दिवाळीच खरी “दीपावली” ठरेल.

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼